Stowarzyszenie Na Rzecz rozwoju Wsi „RAZEM” w Bieniowie

Stowarzyszenie Na Rzecz rozwoju Wsi „RAZEM” w Bieniowie zajmuje się wyrównywaniem szans dzieci i młodzieży – w ramach wolontariatu prowadzone są zajęcia wyrównawcze dla dzieci i młodzieży ze Szkoły Podstawowej w Bieniowie, promocją Bieniowa i popularyzacją wiedzy na temat historii i teraźniejszości- prowadzimy zajęcia dydaktyczne z historii i przyrody, które odbywają się na Ścieżce Przyrodniczo-Leśnej „Dolina Szyszyny” i w Izbie Dziedzictwa Kulturowego otwartej w 2009 roku, promowaniem turystyki rowerowej i krajoznawstwa – organizujemy rajdy rowerowe po naszym województwie oraz cykliczny rajd „Szlakiem ks. Macieja”, w którym uczestniczą mieszkańcy Bieniowa i ościennych miejscowości, wydajemy publikacje: „ Transport z Rudek”, „Legendy bieniowskie” - w języku polskim i niemieckim, „ Smaki dzieciństwa”, w planach jest wydanie „Gustav Heinze organmistrz z Bieniowa” współpracujemy z organizacjami pozarządowymi i instytucjami kultury.

Stowarzyszenie Na Rzecz rozwoju Wsi „RAZEM” w Bieniowie

ul. Dolna 24, Bieniów

68-200 Żary

Tel. +48 (68) 374 17 13, +48 503 978 317

www.bieniow.cba.pl/razem.htm

Najważniejsze projekty:

„ Kurs języka niemieckiego dla początkujących osób dorosły” cel-opanowanie podstaw języka niemieckiego przez osoby poszukujące pracy i chcące nawiązać bliższy kontakt z Niemcami. Efekt – grupa 20 osób opanowała w stopniu podstawowym język niemiecki

„Izba Dziedzictwa Kulturowego” cel-zachowanie dziedzictwa kulturowego, prowadzenie zajęć dydaktycznych dla dzieci i młodzieży, przybliżenie historii mieszkańców Bieniowa i okolic. Efekt – spotkania z byłymi mieszkańcami Bieniowa, obywatelami Niemiec, przyjmowanie grup zorganizowanych, dzieci szkolnych i turystów indywidualnych.

„Wszystkie drogi prowadzą do Bieniowa” cel-rozpropagowanie wiedzy o historii i teraźniejszości Bieniowa Efekt-wykonanie folderu „Drogi gościu witamy na przyjaznej Ziemi Bieniowskiej”, wykonanie i ustawienie tablic informacyjnych o zabytkach Bieniowa, wykonanie i ustawienie tablicy informacyjnej „Żółty Szlak”, organizacja rowerowego rajdu żółtym szlakiem.

„Szlakiem legend” cel-zaangażować mieszkańców Bieniowa i okolic do napisania legend. Efekt-wydanie „Legend Bieniowskich” w języku polskim i niemieckim, rajd pieszy szlakiem legend. Na spotkaniu byłych i obecnych mieszkańców Bieniowa, legendami w języku niemieckim zostali obdarowani goście z Niemiec.

 

Izba Dziedzictwa Kulturowego w Bieniowie

Kontakt: Bieniów ul. Dolna 60

Tel. 669-088-054, 503-978-317

Sens życia i wiara w człowieka nie bierze się z pustki, lecz z pielęgnowania tradycji i ocalania pamięci zbiorowej, która stanowi o przyszłości i wielkości narodu.

Jerzy Waldorff

Heimatstube in Bieniów

Kontakt: Bieniów, DolnaStr. 60

Tel. +48 669-088-054, +48 503-978-317

Sinn des Lebens und Glaube an den Menschen beruht nicht auf Leere, sondern auf der Pflege der Sitten und Bräuche und Aufbewahren der gesammelten Erinnerungen, die über die Zukunft und Größe der Nation entscheiden.

Jerzy Waldorff

Izba Dziedzictwa Kulturowego w Bieniowie powstała z inicjatywy Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju Wsi RAZEM w Bieniowie. Jej uroczyste otwarcie odbyło się 15 sierpnia 2009 roku. Zgromadzono w niej zebrane materiały - eksponaty pozostałe z minionych lat, mające wartość pamiątkową i historyczną. W skład ekspozycji wchodzą dokumenty, zdjęcia, książki, sprzęt gospodarstwa domowego, dawne narzędzia pracy mające związek z przeszłością mieszkańców wsi osiedlonych po wojnie w Bieniowie oraz byłych mieszkańców narodowości niemieckiej i serbołużyckiej. Wyeksponowano wystrój wnętrza izby polskiej i niemieckiej wzbogacony o stroje ludowe: strój rudecki i serbołużycki. Segmentowo przedstawiono eksponaty wiodących zawodów wykonywanych na terenie Bieniowa -leśników, kolejarzy, nauczycieli. Swoje miejsce znalazły tam również eksponaty i dokumenty Parafii Rzymskokatolickiej w Bieniowie i Państwowego Gospodarstwa Rolnego. Chronologicznie ułożono przedmioty służące dawniej ludziom do pracy m.in. narzędzia rolnicze, stolarskie, kowalskie, szewskie oraz związane z pszczelarstwem. Na placu przed Izbą postawiono „Kuchnie Babuni” służącą do przygotowywania tradycyjnych potraw.

Izba przyjmuje i gości turystów indywidualnych i grupy zorganizowane, na wszystkich czekają dodatkowe atrakcje.

Die Heimatstube entstand aus der Initiative des Vereins „Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi RAZEM“ in Bieniów und ihre feierliche Einweihung fand am 15. August 2009 statt.

Man hat dort historische Ausstellungsstücke gesammelt, die Gedenkwert und historischen Wert haben. Diese Ausstellungsstücke sind Unterlagen, Fotos, Bücher, Haushaltsgeräte, frühere Werkzeuge, die an die Vergangenheit der Einwohner erinnern, die sich im Dorf nach dem Krieg angesiedelt haben sowie der ehemaligen deutschen und sorbischen Einwohner. Man hat hier innere Einrichtung einer polnischen und deutschen Stube, zusammen mit Volkstrachten, dargestellt. In Segmenten hat man Ausstellungsstücke bezüglich der in Bieniów führenden Berufe - Forstwirte, Eisenbahner, Lehrer- dargestellt. Hier kann man Exponate und Unterlagen der römischkatholischen Pfarrei in Bieniów und des ehemaligen Staatlichen Landwirtschaftsbetriebes finden. Man hat die Werkzeuge chronologisch gesammelt, die früher zur Ausführung der Arbeiten von Landwirten, Tischlern, Schmieden, Schuhmachern sowie Imkern dienten. Auf dem Hof der Heimatstube wurde „Omas Küche“ eingerichtet, in der traditionelle Speisen vorbereitet wurden. Die Heimatstube empfängt sowohl individuelle Gäste und Touristen als auch organisierte Gruppen, für alle gibt es zusätzliche Attraktionen.

Coś od siebie

Jesteśmy uczestnikami i twórcami historii o dwóch wymiarach . Jednym jest tradycja regionalna i lokalna a druga to historia narodu a szerzej państwa. Mieszkańcy Bieniowa i okolicznych miejscowości mają niepowtarzalna okazję brać udział w utrwalaniu w żywej tradycji znamion różnorodnych kultur i narodów. Powszechnie wiadomo, że mieszkamy na Dolnych Łużycach, krainie kiedyś dwóch a obecnie trzech narodów. Narodów : Serbów Łużyckich, Polaków osadników i ich potomków z terenów przedwojennej Rzeczpospolitej i Niemców. Koleje wojennych losów doprowadziły do zasiedlenia Bieniowa przez osadników w dużej części z okolic kresowego miasta Rudki. Zastali oni domy, obejścia opuszczone przez poprzednich mieszkańców. W domach były książki, przedmioty codziennego użytku i narzędzia rolnicze.

Te przedmioty razem z pamięcią tradycji materialnej i duchowej doprowadziły do zainicjowania pomysłu obchodów kolejnych rocznic zasiedlenia wsi.

Ein paar Worte von sich

Wir sind Teilnehmer und Schöpfer der Geschichte mit zwei Dimensionen. Einerseits ist das regionale und lokale Tradition und anderseits die Geschichte der Nation und des Staates. Die Einwohner von Bieniów und der benachbarten Ortschaften haben einzige Möglichkeit, sich an der Gestaltung lebendiger Tradition verschiedener Kulturen und Völker beteiligen zu können. Es ist allgemein bekannt, dass wir in Niederlausitz, in der Region von zwei und früher drei Nationen leben. Das sind: Sorben, Polen, Ansiedler und Nachkommen aus früheren östlichen Gebieten der Republik Polen hierhergekommen sind, sowie Deutschen. Das Schicksal der Kriegszeiten führte dazu, dass Bieniów größtenteils von Einwohnern der östlichen Stadt Rudki und ihrer Umgebung besiedelt wurde. Sie fanden hier Häuser und Bauernhöfe, die von den letzten Bewohnern verlassen wurden. In den Häuser gab es Bücher, alltägliche Gegenstände und landwirtschaftliche Werkzeuge. Diese Gegenstände zusammen mit den Erinnerungen an materielle und seelische Traditionen trugen zur Entstehung der Idee bei, die Besiedlung des Dorfes jedes Jahr zu feiern.

Szczypta historii

Ludność pochodzenia słowiańskiego, czyli Serbołużyczanie, zamieszkiwali wschodnie peryferie Saksonii. Plemiona Serbów przywędrowały znad Dunaju i w V wieku osiedliły się w Miśni. Ówczesną granicę językową tego plemienia można zakreślić wzdłuż rzek Kwisy, Bobru i Odry aż po Frankfurt. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1329 roku, gdzie wymienia się osadę Bieniów jako własność Seyfridiusa de Benyn. Pierwsza wzmianka o kościele parafialnym pochodzi z 1346 roku. Początkowo wieś była własnością Ulricha von Packa, następnie w 1455 r. Wacław Biberstein oddaje wieś w lenno Grzegorzowi Otto. W 1528 roku uruchomiono młyn, w 1587 Bieniów został wymieniony w annałach żarskich, jako „Kammersdorf ” – wieś kameralna, na statusie własności miejskiej. W 1721 roku uruchomiono browar. Na początku XIX wieku Bieniów skupiał 60 gospodarstw rolnych (12 ogrodniczych i 89 chałupników). W latach 1875-1882 we wsi funkcjonował browar Hermana Fischera. W tym też czasie (1875r.) otwarto linię kolejową relacji Żagań-Bieniów-Jasień, w roku 1895 roku odcinek kolejowy Krzystkowice-Bieniów a w 1896 roku odcinek Bieniów – Żary. W marcu 1946 roku przyjechali pierwsi osadnicy. Do 1995 roku trwała odbudowa powojennych zniszczeń.

Na zachodnim krańcu wsi znajdują się ruiny młyna, przed wojną był tam też basen rekreacyjny. W okolicy są też ślady wczesnośredniowiecznego grodziska z VIII wieku. W Bieniowie zlokalizowany jest dwór wiejski z XVIII wieku.

Kościół parafialny w Bieniowie zaliczany jest do najładniejszych na Dolnych Łużycach. Obok znajduje się plebania z XVIII w. We wsi koło szkoły obelisk- Alfreda Schultza - agronoma, propagatora, uprawy łubinu na Wschodnich Łużycach. Historycznie wieś była podzielona na Bieniów Górny i Dolny, obecnie pozostały po tym podziale nazwy ulic.

Ein Quäntchen Geschichte

Die Einwohner der slawischen Herkunft, also Sorben, bewohnten östlichen Teil Sachsens. Die sorbischen Stämme zogen von der Donau und besiedelten im V. Jh. Meißen. Damalige sprachlich Grenze dieses Stammes kann man die Flüsse Queis, Bober und Oder entlang bis zum Frankfurt markieren. Das Dorf wurde zum ersten Mal im Jahre 1329 urkundlich erwähnt, und wird als eine Siedlung Bieniów, Besitz vom Seyfridiusa de Benyn erwähnt. Die erste Erwähnung der Pfarrkirche stammt aus dem Jahre 1346. Zuerst war das Dorf Eigentum von Ulrich von Pack, dann im Jahre 1455 wurde das Dorf von Wilhelm Biberstein an Gregor Otto in Lehen gegeben. Im Jahre 1528 wurde die Mühle in Betrieb gesetzt, im Jahre 1587 erwähnt man Bieniów in Sorauer Jahrbücher als „Kammersdorf ” mit dem Status der städtischen Eigentums. Im Jahre 1721 wurde die Brauerei in Betrieb gesetzt. Am Anfang des XIX. Jh. gab es in Bieniów 60 Bauernhöfe (12 Gärtnereien und 89 Heimarbeiterbetriebe). In den Jahren 1875-1882 gab es im Dorf Brauerei von Herman Fischer. Zu dieser Zeit (1875) wurde auch eine Eisenbahnlinie Żagań-Bieniów-Jasień, und im Jahre 1895 die Strecke Krzystkowice- Bieniów und im Jahre 1896 Strecke Bieniów – Żary. Im März 1946 kamen die ersten Ansiedler. Bis zum Jahre 1995 wurde das Dorf stufenweise wiederaufgebaut. Im westlichen Teil des Dorfes befinden sich die Mühlenruinen, vor dem Krieg gab es dort auch ein Freibad. In der Gegend gibt es Spuren der frühmittelalterlichen Burg aus dem VIII. Jh. In Bieniów befindet sich ein Gutshof aus dem XVIII. Jh. Die Pfarrkirche in Bieniów zählt zu den schönsten Kirchen in Niederlausitz. Neben der Kirche gibt es Pfarrhaus aus dem XVIII. Jh. Im Dorf steht neben der Schule ein Obelisk von Alfred Schultz – Agronom und Verbreiter von Lupinenanbau in östlicher Lausitz. Historisch war das Dorf in Nieder und Ober Bieniów aufgeteilt, heutzutage blieben noch die Straßennamen nach der Teilung.

Prof. Tomasz Jaworski o Bieniowie

Zainteresowanie Bieniowem wykazał znany regionalista prof. Tomasz Jaworski, który powiedział, że „Bieniów ma wspaniałą przeszłość. Nazwa jego pochodzi od słowiańskiej nazwy osobowej Bień lub Bienia, a w języku serbołużyckim nazywał się Benow. Zacznę od tego, że od Bieniowa zaczynało się zgrupowanie wsi serbołużyckich, które rozciągały się dalej na północ i na zachód. Trzeba zaznaczyć, że mamy tu dwa rodzaje wsi słowiańskich na tym obszarze. Do pierwszej grupy należały te, które znajdowały się w niewielkiej odległości od dzisiejszych Żar, około 10 do 15 km.

Część z nich to stare osady, które powstały w ramach plemienia Zara i istniały dużo wcześniej. W okolicach samych Żar rozwinęło się natomiast osadnictwo tzw. niemieckie, czyli wsie, które utworzono na potrzeby lokowanego miasta. Początkowo Bieniów należał do państwa stanowego Żary, a później dochody z Bieniowa zasilały Dolny Szpital, jako jego wyposażenie majątkowe. Przez wiele następnych lat posiadał wielu zmieniających się właścicieli, by od 1644 r. stać się wsią kamery żarskiej. Rekordowa ilość mieszkańców była w 1885 r. W Benau mieszkało1786 osób (w 1895 r – 1715 osób). Wieś gospodarowała na około 3.000 ha. Należały one do tzw. łanów leśnych, czyli musiano przeprowadzić tu tzw. reformę kolonizacyjną, która na nowych zasadach ukształtował stosunki rolne na tych obszarach. Ciekawe, że w 1381 r. znaczne obszary posiadali tu mieszczanie żarscy, a także wspomniany szpital. Wszystko to razem składało się na wysoki poziom życia, ale też potrzebę posiadania prężnego rynku, który mógł te wszystkie towary nabyć i rozprowadzić. Nie wspominam tu już o znacznych dochodach, jakie czerpali właściciele – czyli Bibersteinowie – tytułem podatku od swoich poddanych.

Nie ma również wątpliwości, że Serbołużyczanie musieli brać udział w reorganizacji łanów, względnie w osadnictwie, na czym znacznie skorzystali.

Kolejny wspaniały okres w dziejach Bieniowa i okolicznych wsi rozpoczął się po II wojnie światowej, kiedy osiedlili się tu Polacy. Specyfiką tego osadnictwa było to, że nowi mieszkańcy przyjeżdżali tu całymi wsiami. Nie wszystko jest widoczne, ale „gołym okiem” widać, że mieszkają tu ludzie, mają do siebie zaufanie i szacunek, co nie rodzi się z dnia na dzień, a musi być rezultatem wieloletnich, jeżeli nie wiekowych tradycji. W tym chyba należy upatrywać przyczynę, że wieś ta rozwija się nie tylko pod względem materialnym, ale i duchowym. Powstanie inicjatywy powołania stowarzyszenia, dowodzi, że ludzie tu nie tylko chcą pracować i spać, ale aktywnie tworzyć dobra duchowe, bo jest na to zapotrzebowanie. Już sam ten fakt upoważnia do dalszego opisywania życia każdej z tych miejscowości i każdego z jej mieszkańca.

Zatem namawiam do dalszego penetrowania przeszłości tych pięknych okolic, a także rejestrowania bieżących wydarzeń, bo warto. Wszystko, co tu się wydarzyło jest godne odnotowania. To jest również tworzenie przyszłości, ale i otwieranie perspektyw dla nowych inicjatyw i pomysłów.

Cieszę się bardzo, że czasy te są przypominane i dlatego życzę wielu lat wytrwałości i miłości do tej nowej „małej ojczyzny”.

Prof. Tomasz Jaworski über Bieniów

Das Interesse an Bieniów zeigte der bekannte Regionalist Prof. Tomasy Jaworski, der sagte, dass „Bieniów über ausgezeichnete Vergangenheit verfügt. Der Name stammt vom slawischen Personennamen Bień oder Bienia und in der Lausitzer Sprache hieß es Benow. Ich beginne damit, dass von Bieniów an die Gruppierung von sorbischen Dörfern begann, die sich weiter nach Norden und Westen ausgebreitet haben. Man soll hier bemerken, dass es hier zwei Arten von slawischen Dörfern gibt. Zu der ersten Gruppe gehörten die Ortschaften, die sich in der Nähe von Żary, ca. 10 bis 15 km entfernt, befanden. Ein Teil von ihnen sind alte Siedlungen, die im Rahmen des Stammes Zara entstanden sind. In der nächsten Umgebung von Żary entwickelte sich dagegen die s.g. deutsche Siedlung, also Dörfer, die gegründet wurden, um hiesige Stadt zu beliefern. Bieniów gehörte am Anfang zur Freien Standesherrschaft Żary, dann versorgten die Einnahmen von Bieniów Dolny Szpital (Krankenhaus), als seine Wirtschaftshilfe. Viele Jahre lang besaß Bieniów zahlreiche Herren, so dass seit 1644 wurde es ein Dorf der Sorauer Kammer. Die meisten Einwohner gab es im Jahre 1885. In Benau wohnten 1786 Einwohner (im Jahre 1895- 1715 Einwohner). Das Dorf bewirtschaftete das Land von ca. 3.000 Ha. Diese Gebiete gehörten zu den s.g. Waldackerländern, d.h. man musste hier s.g. Kolonisierungsreform durchführen, die landwirtschaftliche Verhältnisse zu den neuen Prinzipien gestaltete. Das ist interessant, dass im Jahre 1381 die meisten Ackerländer den Sorauer Bürgern und dem früher erwähnten Krankenhaus gehörten. Das alles bewirkte, dass das Lebensniveau ziemlich hoch war, man brauchte aber starken Markt, der diese Waren kaufen und vertreiben könnte. Ich möchte hier die Einnahmen nicht erwähnen, die die Besitzer – also Familie Biberstein- für Steure von ihren Untertanen schöpften. Es unterliegt keinem Zweifel, dass Sorben an der Reorganisation des Ackerlandes, oder an der Besiedlung teilnahmen, was für sie vom großen Nutzen war. Der nächste wunderschöne Zeitraum in der Geschichte von Bieniów begann nach dem II. Weltkrieg, als sich hier die Polen besiedelten. Spezifisch für diese Besiedlung war das, dass die Siedler mit ganzen Dörfern hierhergekommen sind. Nicht alles ist mit bloßem Auge zu sehen, aber man kann bemerken, dass die Leute, die hier wohnen, sich gegenseitig Vertrauen und Achtung schenken, was von Tag zu Tag nicht passiert, sondern Ergebnis der langjährigen Traditionen ist. Das ist auch der Grund dafür, dass sich das Dorf nicht nur materiell sondern auch geistig entwickelt. Die Gründung des Vereins beweist, dass die Menschen hier nicht nur arbeiten und schlafen wollen, sondern auch Kulturgüter aktiv schaffen wollen, denn es besteht Bedarf an diese Güter. Das gibt uns auch die Vollmacht, die Geschichte jeder Ortschaft und jedes Einwohners weiter zu beschreiben. Ich möchte Sie deshalb ermuntern, in der Vergangenheit der schönen Gegend zu recherchieren und die aktuellen Ereignisse zu erfassen. Es lohnt sich sehr. Alles, was hier geschehen ist, ist erfassungswürdig. Auf diese Art und Weise wird die Zukunft gestaltet und neue Perspektiven für neue Initiativen und Ideen geöffnet. Ich freue mich sehr, dass man an diese Zeiten immer noch erinnert und wünsche deswegen viel Ausdauer und viel Liebe für diese neue „Kleine Heimat“.

Czasy najnowsze

Najnowsza historia Bieniowa rozpoczęła się podobnie do wielu innych wsi i miast po zakończeniu II wojny światowej. Pociąg złożony z wagonów towarowych zatrzymał się na stacji Benau 31 marca 1946 roku. Przesiedleńcy wymęczeni 2 tygodniową podróżą w nieznane, mieli zasiedlić zrujnowaną działaniami wojennymi wioskę. Jak wspominają żyjący świadkowie, osadnicy mimo sprzeciwów zostali postawieni przed faktem dokonanym. Parowozy odpięto od wagonów i pociąg pozostawiono na stacji. Pociechy duchowej udzielał zbolałym ludziom wspaniały ksiądz Maciej Sieńko, który dzielił ze swoimi parafianami trudy podróży. Do legendy przeszła postawa niezwykle energicznej kobiety Elżbiety Czachorowskiej, która osobistym przykładem i słowną zachętą wskazując na uszkodzony, ale jednak stojący gmach kościoła w Bieniowie sprowokowała innych do pójścia w jej ślady i rozejścia się poszczególnych rodzin w celu wyszukania najmniej zrujnowanych domostw i obejść. We wsi mieszkało jeszcze kilka rodzin niemieckich i osadników polskich z innych regionów Polski.

Die neueste Geschichte

Die neueste Geschichte von Bieniów begann ähnlich wie bei vielen anderen Dörfern und Städten nach dem II. Weltkrieg. Der Zug, der aus Güterwagen bestand, hielt am 31. März 1946 an der Stelle Benau an. Die Umsiedler, die von der 2 wöchigen Fahrt ins Blaue erschöpft waren, mussten das durch Kriegshandlungen zerstörte Dorf besiedeln. Wie sich die immer noch lebenden Zeugen daran erinnern, wurden sie damals, trotz ihrer Einwände, vor eine vollendete Tatsache gestellt. Die Loks wurden von den Wagons abgehackt und der Zug ist auf der Station stehen geblieben. Trostworte erteilte den todmüden Menschen ein hervorragender Priester Maciej Sieńko, der mit seinen Gemeindemitgliedern reiste. Zur Legende wurde die Gestalt einer sehr energischen Frau Elżbieta Czachorowska, die am eigenen Beispiel mit ermunternden Worten die Leute überredete, nach den am wenigsten beschädigten Häusern und Bauernhöfen im Dorf zu suchen und wies dabei auf die beschädigte aber immer noch da stehende Kirche hin. Im Dorf wohnten noch zu der Zeit ein paar deutsche Familien und Siedlerfamilien aus anderen Regionen Polens.

Ekspozycje Izby Pamięci

Przedstawione dzieje wioski znajdują swój materialny ślad w Izbie Dziedzictwa Kulturowego. Izba tradycji w Bieniowie dokumentuje dzieje Serbów Łużyckich, osadników z kresów oraz niemieckich mieszkańców wsi do 1945 roku. Poszczególne działy tematyczne wraz z kompetentnym opisem wprowadzają gości w specyfikę bogatej historii i tradycji Bieniowa. Zwiedzający wchodząc do pomieszczenia, najpierw zapoznają się z owocami prac archeologów z okolic Bieniowa, makietami grodziska wczesnośredniowiecznego oraz narzędziami rolniczymi i rzemieślniczymi używanymi jeszcze całkiem niedawno. Wszystkie opisane i pokazane eksponaty to dobrowolne darowizny mieszkańców Bieniowa i autochtonów. Prace dekoracyjne i wystawiennicze wykonał w ramach Stowarzyszenia „Razem’’ artysta i mieszkaniec Henryk Domaradzki. Cała ta wspaniała inicjatywa nie miałaby swego umiejscowienia gdyby nie użyczenie pomieszczenia dawnej stajni na cele Stowarzyszenia przez Teresę Mastalerz. W Bieniowie po wojnie uruchomiona została kuźnia. Pierwszym zapamiętanym mistrzem kowalskim był Pan Zimnicki osadnik pochodzący z Łucka w woj. Wołyńskim. Jego czeladnikiem był Zygmunt Strzelczyk obecnie mistrz kowalstwa zamieszkujący w Złotniku . Ekspozycja prezentuje zachowane narzędzia kowalskie. W pamięci pionierów zachował się fakt istnienia warsztatu stelmacharskiego – wykonywano tam między innymi wozy drewniane i elementy więźb dachowych. Właścicielem zakładu był Maksymilian Decker pochodzący z miejscowości Dżurków (powiat Kołomyja). Ważnym elementem gospodarki lokalnej było leśnictwo. Przedstawicielem tej gałęzi gospodarki był leśniczy o nazwisku Janusz, mieszkający w Bieniowie. Uwagę przykuwa umiejscowienie rekonstrukcji izb niemieckiej i polskiej z charakterystycznymi strojami ludowymi i wyposażeniem wnętrz. Kontynuując zwiedzanie, wzrok osoby zwiedzającej spoczywa na ekspozycjach poszczególnych dziedzin życia codziennego. Fundamentalne znaczenie integrujące mieszkańców miejscowości – przesiedleńców zamieszkałych w Bieniowie, miała Parafia z siedzibą w Biedrzychowicach. Po odbudowie kościoła i budynku plebanii została przeniesiona do Bieniowa. Na szczególne wyróżnienie zasługuje osoba wieloletniego proboszcza parafii księdza prałata Macieja Sieńki. Na zakończenie zwiedzania można zwrócić uwagę na elementy bieżącej, planowanej działalności kulturalno– turystycznej i oświatowej Stowarzyszenia „Razem”. Wspomnieć należy o corocznie organizowanych rajdach rowerowych „Szlakiem księdza Macieja Sieńki’’ i spotkań z byłymi mieszkańcami Bieniowa. Izbę Dziedzictwa Kulturowego, ścieżkę przyrodniczo- dydaktyczną „Dolina Szyszyny” oraz „Chatkę Henia” często odwiedzają wycieczki szkolne i przedszkolne ze szkół powiatu żarskiego i zielonogórskiego, dla których przygotowywane są liczne atrakcje. W 2014 roku Stowarzyszenie „RAZEM” wydało „Legendy Bieniowskie” a w 2016 „Smaki dzieciństwa” zawierające przepisy kulinarne naszych babć . Każdy odwiedzający Izbę Dziedzictwa Kulturowego może skosztować racuszków lub chleba wypieczonego w tradycyjnym zrekonstruowanym wiejskim piecu piekarskim. A potem zrobić sobie pamiątkową fotografię. Ciekawym źródłem informacji o Bieniowie jest książka napisana po niemiecku przez urodzonego w przedwojennym Bieniowie Hansa Dietricha Boemacka. Dostępna jest on w czytelni miejscowej biblioteki.

Ekspozycje Izby Pamięci

Die Spuren der Geschichte des Dorfes kann man in der Heimatstube finden. Die Heimatstuben in Bieniów dokumentriet die Geschichte von Lausitzer Sorben, Ansiedler aus Ostpolen sowie der deutschen Einwohner bis zum Jahre 1945. Die einzelnen thematischen Bereiche, mit fachlicher Beschreibung, führen die Besucher in spezifische Geschichte und Traditionen von Bieniów ein. Die Besucher werden gleich am Eingang in die Stube zuerst mit den Ergebnissen der archäologischen Arbeiten aus der Umgebung von Bieniów, mit dem Modell der frühmittelalterlichen Burg sowie landwirtschaftlichen und handwerklichen Werkzeugen bekannt gemacht, die noch vor kurzem genutzt wurden. Alle hier dargestellten und beschriebenen Exponate sind freiwillige Gaben der Einwohner von Bieniów und Einheimischen. Die Dekorationen und Ausstellungen wurden vom Künstler und Einwohner von Bieniów Henryk Domaradzki im Rahmen der Tätigkeit des Vereins ,,Razem’’ ausgeführt. Die ganze Initiative hätte aber keinen Standort gehabt, wenn Teresa Mastalerz den ehemaligen Pferdestall dem Verein zur Verfügung nicht gestellt hätte. Nach dem Krieg wurde in Bieniów eine Schmiede in Betrieb gesetzt. Der erste Schmied war Herr Zimnicki, ein Siedler aus Łuck in der Woiwodschaft Wołyń (Wolhynien). Sein Geselle war Zygmunt Strzelczyk der heutige Schmiedemeister aus Złotnik. Die Ausstellung präsentiert die aufbewahrten Schmiedewerkzeuge. In Erinnerungen der Pioniere blieb eine Stellmacherwerkstatt – es wurden dort u.a. die Holzwagen und Elemente des Dachstuhls gefertigt. Der Werkstattbesitzer war Maksymilian Decker, der aus der Ortschaft Dżurków (Kreis Kolomyja) stammte. Ein wichtiges Element der lokalen Wirtschaft war die Forstwirtschaft. Der Vertreter des Wirtschaftszweiges war der in Bieniów lebende Förster mit dem Namen Janusz. Unsere Aufmerksamkeit hält der Rekonstruktionsstandort der deutschen und polnischen Kammer mit charakteristischen Volkstrachten und Innenausstattung gefangen. Wenn wir die Besichtigung weiter fortsetzen, kommen wir zu Ausstellungen, die verschiedene Bereiche des alltäglichen Lebens darstellen. Seit der Vorkriegszeit war die Bahnstation in Bieniów ein sehr wichtiger Eisenbahnknotenpunkt. Hier überkreuzten sich die Linien: Wrocław-Berlin und Żary–Zielona Góra. Viele Einwohner von Bieniów waren bei der Eisenbahn eingestellt. Die hiesige Infrastruktur ermöglichte die Be- und Verladung von Gütern. Von großer Bedeutung für die Integration der Einwohner – Umsiedler, die in Bieniów wohnten- war die Pfarrei mit dem Sitz in Biedrzychowice. Nach dem Wiederaufbau der Kirche und des Pfarrhauses wurde sie nach Bieniów verlegt. Besondere Auszeichnung verdiente sich der lang jährige Pfarrer und Prälat Maciej Sieńka. Zum Schluss Ihrer Besichtigung wollen wir Ihre Aufmerksamkeit auf heutige geplante Elemente der Kultur-, Touristen- und Bildungstätigkeit des Vereins „Razem” lenken. Man soll hier die jährlichen Radwanderungen ,,Szlakiem księdza Macieja Sieńki’’ und Treffen mit ehemaligen Einwohnern von Bieniów erwähnen. Die Heimatstube, der Natur- und Lehrpfad

„Dolina Szyszyny” sowie „Chatka Henia” werden oft von Kindergärten und Schülergruppen aus den Schulen des Landkreises Żary und Zielona Góra besucht, für die viele Attraktionen vor Ort vorbereitet werden. Im Jahre 2014 hat der Verein „RAZEM” „Legendy Bieniowskie” (Benauer Sagen) und im Jahre 2016 „Smaki dzieciństwa” (Geschmack aus der Kindheit) veröffentlicht, wo man Kochrezepten unserer Omas finden kann. Jeder Besucher der Heimatstube kann Hefepuffer und Brot verkosten, die im rekonstruierten, traditionellen Backofen gebacken werden und sich dann ein Andenkenfoto machen lassen. Eine interessante Informationsquelle über Bieniów ist ein Buch, das auf Deutsch von Hans Dietrich Boemack geschrieben wurde, der vor dem Krieg in Bieniów gelebt hat. Man kann das Buch in der hiesigen Bibliothek erhalten.

  • Informacje
  • Biuro projektu w Polsce

    ul. Przemysłowa 1,
    68-200 Żary
    biuro@naturapolska.eu
    www.naturapolska.eu

  • Biuro projektu w Niemczech

    Bahnhofstraße 31,
    15324 Letschin
    arbeitsinitiative-letschin@t-online.de
    www.arbeitsinitiative-letschin.de